Wednesday, October 11, 2006

Миний эх орон - Монголын сайхан нутаг

Өнөөдөр их сургуулийн ангийн охинтойгоо messenger-ээр холбогдлоо. Ойрд харагдаж үзэгдээгүй, энээ тэрээ гээд л жаахан юм бичилцэж байгаад Солонгост байгаа Солонгос хүнтэй сууж байгаа гэж байна... жаахан гайхлаа, дургүй ч хүрэх шиг... ганц хоёр тиймэрхүү үг хэлээд тавьчлаа. Харин урдаас "Тэгээд насаараа ганцаараа явах ёстой юм уу" гэж байхийн. Тэгэсгээд л гараад явчлаа. Ер нь би юу хэвчив дэ гэж бодлоо, өө тэгээд намайг болох болохгүй юм хэллээ гээд юу ч өөрчлөгдөх биш. Гэхдээ л тухайн үед хэлмээр санагдаад байсан юм.

Дараа нь тэр охиныг ямархуу хүүхэд байсан талаар жаахан бодлоо. Юу ч хамаагүй тоглоом шоглоомоор ганц 2 үг хэлэхэд л шууд итгэдэг, онигоо ярихад хамгийн сүүлд ойлгодог, амвдралын талаар мэдлэг муутай нэгэн байсан да. Ямар сайндаа л бэлгэвч гэдгийг мэдэхгүй, биднээс асууж элэг авах дөхдөг байлаа. Хотод өсөж төрсөн, хөдөө гэхээр л бараг зэрлэг хүмүүс амьдардаг маягийн юм ярьчих гээд байдаг нэг ёсондоо амьдрал мэдэхгүй эрх танхил, гар нь цагаан хотын охин байлаа. Манай ангийн нэг залуутай үерхэж эхэлсэн боловч тэгэсгээд салсан. Янз бүрийн уулзалт цуглаан, Есүс маягийн юманд их яваад байдаг байсан. Тэгээд Korea руу явсан. Тэгээд л тэр ...

Хүний амьдралд юу ч тааралдаж болох, хэн ч таашгүй л дэ. Гэхдээ л бодоод байхнээ тэр охин өнгө мөнгөнд хууртдаггүй юмаа гэхэд эх оронч сэтгэлгээ муутай гадныханд урвах , уусах магадлалтай ч юм шиг санагдсан. Миний буруу ч байж болох юм.

Ер нь хүүхдээ хар багаас нь төрж өссөн газар нутаг, туулж өнгөруулсан түүхийн үнэний талаар маш сайн мэдлэгтэй болгох хэрэгтэй гэж боддог. Дөрвөн хананы дундаас гарч үзээгүй, TV-ийн өмнө сууж өссөн хотын унаган хүүхэд харь нутагт очоод үзэж харсан зүйлдээ сатаарч, самуурч, уусаж, урвах магадлал өндөртэй байж болох. Харин хар багаасаа эх орон гэж юу байдгийг яс маханд нь шингэтэл ойлгуулж өгөх хэрэгтэй. Үзэсгэлэнт байгаль, уул ус, ургамал мод, ан амьтнаа харж, хүннү-ээс эхлээд Монгол үндэстний туулж ирсэн их түүхээ сайтар уншиж, эх орон гэсэн өөрийн бат суурь мэдлэгтэй болсон хүүхэд харь нутагт урвах явдал гаргахгүй байх учиртай. Битүү хашаан дотор тэжээл идэж өссөн адуу хаана ч очсон тэндээ аятайхан байгаад л байна байх. Харин тал нутаг, онгон байгаль, эх орон Монголдоо төрж өссөн адуу хаана ч очсон нутаг руугаа гүйдэг билээ.

Сүүлийн үеийн хүүхдүүдээс эх орныхоо сэдвээр асуулт асуухад маш муу үнэлгээ авч байгаа. Далайтай хамгийн ойрхон аймгийн нэр, Чингис хааны хөвгүүдийн нэрс, Хятан гэгдээд байсан хүмүүс хэн байсан, Монголчууд яагаад Мажийн дарлалд орсон, яаж яваад тусгаар улс болон үлдэж чадсан зэргийг мэдэхгүй байж Америкийн кино од хэнтэй гэрлээд салсан, ямар кино хэдэн саяын орлого олсон, billboard-н эхний 10-т ямар дуучны ямар дуу яваа, Солонгосийн serial кино-уудын тухай дэлгэрэгүй мэдээлэл зэргийн маш сайн мэдээд байгаа.

Хүүхэдтэй болж эцэг эх болох гэдэг нэг талаараа эх орон, үнтэстнийхээ өмнө том хариуцлага хүлээж байгаа хэрэг юм. Монголын эх оронч үрс маш олон болтугай!

5 comments:

Anonymous said...

hi
bichlegiig chin unshlaa. sonirholtoi sanagdlaa.yalanguya ter suuliin heseg deh eh orniihoo tuuh sudriig medehgui bj haa hamaagui gadnii ulsuudiin oduudiin talaarh medeelel saitai gej. uneheer tiim shuu. koreanii medreleer togloson kino uzeed bdg ulsuudiig bi gaihdag. sedev ni adilhan. yamar ch sonirhol bhgui. tegsend oroh nee bi chamd hairtai ch yum uu mgl kinogoo uzej bsn ni deer gej boddog.
mun huuhduudee avaad huduu uzesgelent baigalaaraa yavj bh gedeg chin saihan sanaa bna.
blogiin chin bichleg ulam arvijih boltugai.
mun ter tuuhiin sedveer bichleg oruulval bayarlah bolno shuu.

Anonymous said...

sanal neg bna. goyo jishee avch helsen bna.
manai huuhed oros surguulid yavdiin hedhen sariin dotor mongoliinhoo urt egshigiig unshij chadahaan bj bna.
tegeed bi bodloo l doo hel us surch soyol bolobsroltoi boloh ni yah be? mongol hun gedegee marchih bii geed.
yag chinii heldegeer mongoliinhoo tuhai tuuh uran zohioliin talaar medleg ugch bgaa chinggis haanii comic uzuulj kino zurag musei uzuuldeg bolson.
gertee ali boloh nutgiin ayalgaaraa yarij bas mongol yazguur urlagiin bichleg cd dvd tsugluuj bgaa.
ps: hamgiin muuhai ni chinggis haanii comic iin mongol huneer solongosuud zuruulj ashig oloood suuj bgaa ni gomdmoordoo

Сумчилхэн said...

Удахгүй үрийн зулай үнэрлэх гээд хүлээж суугаа надад бас л нэгийг бодогдуулсан бичлэг оруулжээ. Надад их сайхан санагдлаа. Сүүлийн хэсэгт бичсэн зүйлс бүр ч илүү надад туслаа. Маш их баярлалаа.

Сумчилхэн said...

Цаашид түүхэн сэдэвт бичлэг оруулвал баярлах байна.

Eeeeeeee said...

Dajgui suuliin uyed yalanguya hamgiin ih setgel zovooj bgaa asuudliig hundjee,eh oron eh oronch setgelgee,eh oronch humuujil geheer l orchin uyeiin huuhduud barag yu yariad bnaa?...geh meteer oilgoj yaddag...neg talaas ene tednii buruu bish etseg ehchuudees shuud hamaarah asuudal.Etseg eh ta yamar bna huuhed chini yag tani shig geed l bodchih ...