Тэр шувуу том андуурч эндүүрлээ

Өнөөдөр алхаж явтал гэв гэнэт нэг шувуу урд унаад үхчдэг юм байна. Гайхаад энэ чинь одоо яахаараа гэнэт тэнгэрээс унаад үхчдэг шувуу вэ гэж бодоод харсан чинь шилэн барилгыг хар эрчээрээ нисэж ирээд мөргөцөн байхийн. Хос хунгийн дууль дээр гардаг шиг амиа хорлочихвуу гэдэг бас үгүй юмаа. Толь шиг гадартай барилгыг нисэж яваа шувуу цаашаа үргэлжилсэн тэнгэр гэж хараад андуурсан бололтой зайлуул. Байнга тааралдаад байдаггүй харцага шонхор хоёрын нэг нь л гэж таасан. Тагтаархуу биетэй боловч хурц хумс, хошуутай маш хурдан нисдэг шувуу байх шиг байсан. Байшин ч яахуу цаахан өд сөд цус болоод л үлдсэн. Тэр шувуу хөөрхий, одоо хавар цаг болохоор аягүй бол нэг газар өндөг эсвэл дэгдээхэй нь хүлээж байсан байх да. Манай Монголын хэдхээн шилэн байсанг ингэж байгаа юм чинь гадаадад яадаг юм бол? эсвэл манай шувуунууд шилэн барилга үзээгүй болохоороо андуураад байгаан болуу? за бүү мэдээ. Шувуу гэснээс агаарын тээврийн компаниудад шувууны учруулсан хохирол их байдаг. Манайх шиг цайны ганц онгоцтой газар нөгөө шувуу нь ирээд мөргөх эсвэл мотор луу нь орчуул одоо яанаа хэхэ.

Хотын гудмаар кинон дээр гардаг шиг л ...

Ажлынхаа залуусыг сагсны тэмцээнд орсон гэхээр очиж үзлээ. Олон багууд орж зохион байгуулалт жаахан муутай байснаас шалтгаалж хэдэн өдөр сунжирсан нүсэр юм болж байх юм. Өдөржингөө сууж сууж нэг юмуу хоёр тоглолт хийх хэцүү санагдсан. Хэзээ тоглох, хэнтэй тоглох эд нар нь тодорхойгүй олон хүний цаг завийг үрж тэнд сойх хэрэг баймааргүй л юмсан. за тэр ч яахуу, гол бичье гэж бодсон зүйлээ бичье

Сагсны тэмцээны дундуур багаараа хоолонд орцгоолоо. Би урьд нь ихэнхдээ л тэмцээнд нь хамт оролцож явсанаас ингэж хөгжөөн дэмжихээр явж байсангүй. Тиймээс тэд хоол идэж би ганцаараа ганц пиво уугаад тэдний атаархлыг төрүүлээд авав. Тэмцээн ч болдгоороо болж маргааш нь үргэлжлэхээр боллоо. Угаасаа ганц пиво уугаад согтоно гэж юу байхав, дүрэм л зөрчихгүй бол гайгүй л байдаг хойно жолооны ард суулаа. Зам дагуу буух манай хэсэг залуус хамт явж байлаа. Уулзвар дээр улаан гэрэл аслаа, зогслоо, урд нэг машин би 2-т нь байсан. Улаан анивчаад л ногоон боллоо. 1-р араандаа хийгээд хүч аваад яг 2-тоо хийх үед урд машины улаан гэрэл манас гээд л явчлаа.. тоормосон дээрээ байдгаараа гишгэсэн боловч явсаар байгаад урд машинаа тулаад зогсчлоо. Энэ ABS энээ тэрээ гээд сүүлийн үеийн машинууд огцом гишгэх үед их эвгүй юмны араас орчих гээд байдаг. за тэр ч яахуу. Ээ хүүдий, ядаж байхад пиво ууцан байдаг... за юутай ч буухаас. Мань мэтийгээ бодвол ах залуу бууж ирлээ. Ууртай байна өө, аргагүй э, би араас нь орцон юм чинь. Харин гайгүй тулсан байлаа гэмтэл гээд айхтар сүйдтэй болсон юм алга. Жаахан будаг л наалдсан байлаа. Би ч ах яагаад гэнэт тоормос гишгэчив? та чинь урдаа машингүй зогсож байсан биз дэ гэсэн чинь олон юм ярьж сонин сонин зан гаргаж байх юм. Урдаа юмтай юмгүй чамд ямар хамаатай юмб, араас орсон л бол чи буруутай гээд л.. явж өгж байнөө. Уул нь дүрмэндээ шаардлагагүй үед огцом тоормос гишгэх хориотой л байдаг сан. Ахын тэрэг ч ууг нь УБИ дугаартай сайхан шинэ марк2 байна. Харин хойд гупр нь угаасаа гэмтэлтэй надаас өмнө нэг хүнтэй пэс хийлгээд авсан байсан. Ах тэрийгээ надруу чихээд би тийм гэмтэл учруулаагүй гэж баахан маргах юм боллоо. Манай найзууд бууж ирж үзээд хэлээд нэмэр алга. Үзүүртэй юмаар цааш нь хонхойлгоод цохицон юмаа л над дээр тохох гээд байгаа нь илт байлаа. Миний урд тийм үзүүртэй юм байхгүй, ганц номер л байгаа. Хамгийн гол айж байсан зүйл бол ингээд замын голд зогсож байхад гэнэт цагдаа ирээд шалгах юм болбол би чинь үнэртүүлцэн шүү гэхээс л гол харлаад байлаа. Өө нөгөөх чинь сүүлдээ цагаандаа гарч таньдаг цагдаа руугаа утасдаад дуудаж байх юм. Гэнэт уур хүрээд явчлаа. Сэмээрхэн нөгөө хэдээ суучих гэж дохиод өөрөө машиндаа суулаа. Нөгөө гар чинь урд зогсчоод л утсаар яриад байна. Манайхан сандралдаад яахуу ийхүү, хэдэн төгрөг өгөөд салий гэж байна. Би ч шууд зугатаая гэж бодлоо. Яаж зугатаах вэ? Тэр хавиар машин гэж их байнөө.. ашгүй нөгөөх чинь машиндаа суучлаа. Намайг зугатаагаад хаачих вээдээ гэж бодож байгаа л да. Урд зогсцон, зугатаалаа гэхэд ганц гишгээд л гүйцнэ. Ахын машины мотор минийхээс хамаагүй том. Машины урсгал энээ тэрээг харж харж байгаад л яг бөөн машины ирэхийн урдуур гэнэт урсгал сөрж эргээд эсрэг замаар гараад давхилаа. Яг л кинон дээр гардаш шиг машинуудыг сүлжиж, сигнаалдаад л... хэсэг давхиж байгаад гэнэт нэг харанхуй гарц эргээд хэд хэдэн байшин сүлжээд зам мухардаад зогслоо. Хүмүүсээ буулгаад такси бариад харь гэчээд өөрөө тэр хавиар байдлыг ажиглалаа. Намайг алдсан бололтой. Тэр хавьд байдаг зогсоол олж тавиад гэртээ такси бариад харилаа. Маргааш өдөр нь очоод машинаа авсан, одоогоор ямар нэгэн юм болоогүй гайгүй л явж байна. Хэрвээ би ганц пиво уугаагүй байсан бол ингэж их ажил өөртөө удахгүй байхгүй юу. Ер нь жолооны ард сууж явахдаа согтууруулах ундаа хэрэглэхгүй байх хэрэгтэй шүү хүмүүсээ. Юу ч тохиолдож болно. Чиний зөв ч байсан буугаад очихоор үнэртүүлцэн байхаар л хамаг юм эсрэгээрээ эргэнэ.

Бүжиг2

Блогоо эргэж тойролгүй удсан байна. за өмнөх бичиж байснаа юутай дуусгах хэрэгтэй гэж үзлээ.

...
Хүсэн хүлээсэн Баасан ахын төрсөн өдөр болж диско ч эхэллээ, залуус ч бүжиглэж гарлаа. Би эхлээд хүмүүсийг ажиглаж хэсэг сууснаа бослоо. Эхлээд найгасхийгээд л жаахан зогслоо. Тэгэж ингэсээр байгаад нэг юм учраа олж гайгүй сайн бүжиглээд авсан. Дараа дараагийн бүжгүүд дээр улам л гайгүй бүжиглэж, гэрийн даалгавраа сайн хийснээ үзүүллээ. Дандаа л найзуудынхаа зааж өгсөн хэдэн хөдөлгөөнүүдийг хийдэг байсан бол яваандаа хүмүүсийг дууриаж, өөрөө зохиож... за тэгээд хэдэн сарын дараа архаг бүжигчин хэзээ язааны гар болсон байсан да. Бүжиг бүжиглэхийн сайхныг мэдэрч, намайг шараа болгодог охинд дотроо баярлаж явдаг байсан сан. Удалгүй би чинь ангийнхаа нэг хүүхдийн багш нь болж тэрийг бүжгэнд оруулж өгсөн гэж байгаа :) за за нэг иймэрхүү.

Бүжиг

Анх оюутан байхдаа сургуулийнхаа шинэ жилийн party-д орвоо гэж. Би ер нь л даруухан талдаа юун бүжиг мүжиг... Манайхан чинь нэг тойрч зогсоод л бүжиглэдэг шдэ, голд нь орж бүжиглэх хүмүүс солигдоод л, хүмүүс ер нь гол орох дургүй шинжтэй. Би ч яахуу сандал дээр сайхан суучаад л хүмүүс харж марж суухгүй юу. Хэн нэг нь манай ангийнханд зориулсан гэнүү нэг дуу яваад бүгд бүжиглэх болвоо гэж. Хүчээр гарлаа, сонин царайлчаад л зогсоод байлаа. Бүх хүн намайг хараад байгаа юм шиг л санагдаж байлаа. Өө, гэтэл нэг охин голд бүжиглэж байснаа намайгаа ирээд татдаг байна шд, би ч гялс гээл эргэтэл хүмүүс түлхээд гаргачихдаг байгаа. Ёстой юу болсон мэдэхгүй, нэг мэдсэн тойргоос нь нэг юм гараад ирцэн л байж билээ. Хүмүүсийг харахаар л намайг хараад инээгээд байгаа ч юм шиг. Үнэндээ бол шинэ жилээр инээж наргиж байгаа л хүмүүс байсан байх.

Өвлийн амралт эхэллээ. Юу хийж амрах вэ? Манай хэдэн найзууд уг нь бүжиглэдэг, хамтлаг энэ тэрд бүжиглэж байсан. Ерөөсөө л болсон явдлаа тэдэнд ярьж бүжиг заалгая гэж бодлоо. Бодсоноороо ч ярьлаа, намайг анхандаа жаахан явуулж байсан боловч өөрсдийн мэддэггээ зааж өгч байлаа. Тэднийг байхгүй хойгуур хөгжим чанга тавьчаад л үзэж тардаг байлаа. Тэднийг дагуулж ганц 2 show-даж үзлээ. Анх хүмүүсийн өмнө ганц 2 хөдөлгөөн хийж үзчээд л эргэн тойрноо хардагсан. Тэнд намайг тоож байгаа ч хүн алга, тэгэнгүүт нь зориг ороод л цаашаа явна шүү дээ :) Тэгэн тэгсээр өөртөө итгэх итгэл маань нэмэгдэж байсан байх. Хичээл эхэллээ, угаасаа л хичээл эхлэнгүүт ойрд уулзаагүй болохоор 5 дах өдөр нь шууд л disco зохиогдохоор болсон. Би ч эртнээс бодож санаж явсан болохоор бушуухан 5 дах өдөр болоосой л гэж бодож явлаа, гэхдээ бас айж байлаа. Танихгүй хүмүүсүүдийн дунд бол яахуу, эд нарын бүгдийнх нь өмнө эвгүй байдалд орсон болохоор л тэр...

үргэлжлэнэ

Take me to your haert

Сурахад, дуулахад амархан дуу :) дээр нь бас дажгүй

Үнэн түүхээ ашиглан зөв бодлого барья

Бид чинь ЧИНГИС гэж ирснээ л ...бид дэлхийн талыг эзэлж байсан хүчирхэг улс байсан гээд л ярих дуртай. Бид өнгөрсөн үеэсээ дандаа л хүчтэй байсан, бужигнуулж явсан түүхээ ярьж сайрхах дуртай. Гэтэл бидний өнгөрсөн үед гунигт түүх, ялагдал, доромжлол, гутамшиг, урвалт шарвалт, эрх мэдлийн төлөөх увайгүй тэмцэлдээн.. гэх мэт маш олон муу зүйлс байсан билээ. Яагаад бид тэр бүхийг ярьдаггүй, дурсах дургүй байдаг юм бол? Тэр олон алдаанууд дээрээсээ сургамж авдаггүй юмаа гэхэд яагаад эх орон гэсэн үнэт зүйлийн талаар яс маханд нь шингэтэл ойлгуулж чадахгүй байна вэ? Цаг хугацаа өнгөрөх тусам л шорвог боловч үнэн түүхийг мэдэх хүмүүс багассаар л байгаатай адилаар ярьж, хийж, бодож яваа нь гадагшаа сэтгэлтэй хүмүүс олширч байх шиг. харамсалтай л юм.

Энд нэг жишээ бичье л дэ... Израйль улс өөрийн гэсэн газар шороотой болж чадахгүй ямар удаан явсан билээ. Тэд одоо ямар хурдаар хөгжиж, өсөн дэвшиж байнаа. Тэдний нэг баярын өдөр байдаг. Нэрийг нь санадаггүй ээ. Юуны учир тэгэж баярлацгаадаг вэ гэвэл: Еврейчүүд Египет-н дарлалд 2000 жилийн турш зовж шаналсан бөгөөд тэр дарлалаас гарсан өдөр нь гэсэн. Баярын орой айл болгоны гэрийн эзэн хүүхдүүдээ урдаа суулгаад тэр олон жил дарлалд хэрхэн зовж шаналж байсан тухай түүхийн ном уншиж өгдөг байна. Тэр ном нь хэн нэгэн зохиолчын зохиосон ном биш бөгөөд манайхаар ардын аман зохиол шиг зохиогч байхгүй боловч олон олон жилийн турш гар дамжин өвлөгдөж ирсэн гэж үздэг. Дараа жилийн энэ өдөр дахиад л тэр номоо уншиж өгнө. Жаахан хүүхэд ч гэсэн сонсох ёстой. Том болох тусмаа л улам их зүйлсийг ойлгох нь мэдээж байх л да. Номоо уншиж дууссаны дараа дарлалаас гарсанаа тэмдэглэж зоог барьдаг байна.

Мөн дэлхийн 2-р дайны үед хэрхэн еврейчүүд хэлмэгдсэн талаар бид зарим нэг кино зохиолоос мэддэг. Хэлмэгдсэн бүх еврей хүмүүст зориулсан том музей Израйльд байдаг. Бодит материал маш их ашиглаж хийсэн тэр музейг үзсэн хүн болгоны дотор хачин болдог юм. Би ч бас эвгүй л болж байсан. Хараад байхад цэцэрлэг, сургуулийн хүүхдүүдээ дагуулсан багш нар их явж харагдсан. Сургалтын хөтөлбөрт нь орсон байдаг байх. Тэнд ердөөсөө Еврейчүүдийн талаар сайн сайхан зүйлс байхгүй бөгөөд дандаа л шаналж зовж тарчилж байсан бүхэнтэй холбоотой зүйлс байдаг.

Энэ мэтчилэн маш сонирхолтой бодлого барьдаг юм шиг санагддаг.Тэгэж өссөн хүүхдүүд эх орныхоо төлөө үнэ цэнэтэй бүхнийг хийхийг үнэн голоосоо хичээхгүй гэжүү? Тэд одоо цалингийнхаа маш өндөр хувийг татварт өгч байна. Тэд Израйль улсын иргэн л бол дарга цэрэг ялгалгүй бүгд цэрэгт явж байна. Тэд олуулаа болохын тулд төрийн зүгээс бодлого барьж байна. Ихэнх айл 4-с дээш хүүхдүүдтэй байна. Тэд еврей гаралтай бүхийг улсийнхаа иргэн болохыг зөвшөөрч уриалан дуудаж байна. Яагаад гэвэл тэд өнгөрсөн гунигт түүхээ хэзээ ч мартахгүй. Миний бодлоор тэдний элэг зүрхэнд нь эх орон нь уяатай л явдаг гэж боддог.

Манай хувьд Баабарын Нүүдэл Суудал -ыг ер нь уншчих хэрэгтэй юм шиг санагддаг. Өөр нээх түүхийн талаар нэг талыг бариагүй ном байгаан болуу. Сайн мэдэхгүй байна. Төрөөс энэ тал дээр анхаарч албан ёсны нэг ном зохиолыг гаргах хэрэгтэй байж болох юм. Тэгээд л айл болгон хоймортоо залж үнэн түүхээ мэдэж байх хэрэгтэй байх. Одоо яг тодорхой түүхийн сэдвээр хүмүүсээс асуувал шал худлаа юм ярих хүн манайд их байгаа гэж бодож байна. Хий дэмий тоглож чадахгүй байж хоосон морин хуур хоймортоо залж байснаас үнэн түүхээ хоймортоо залж үр хүүхэд хойч үедээ хэлж байх хэрэгтэй байх. Тэгэхгүй бол хараад байхнээ тэнгэрээс буугаад ирсэн юм шиг сайхан сайхан гарууд их байна шүү цаагуур чинь.

Super Mario

Жаахан байхдаа Super Mario, Танк зэргээр өдөржин шөнөжин тоглодог байсан да хөөрхий. Өнгөрсөн зун уулын мухарт очиж сүү цагаан идээн дээр хэд хоног сайхан амрах санаатай очсон чинь нөгөө очсон айлд маань super mario, tank эд нартай болж таарсан. Нарны зайгаар цэнэглэгддэг гэсэн. TV гар утас хөгжим гээд л бүхнээс холбох гэсэн биш хэд хоног сайхан тоглож хүүхэд насаа эргэн дурссан да гэж.

Овоо муу гарууд...

London-д нэг дээшээ явж явж байгаад л доошоо унагадаг тоглоом байдаг да. Юмнаас унаж үхэж байгаа хүнд л нэг тиймэрхүү мэдрэмж төрдөг байх. Миний 2 талд суусан хүмүүс хоолой мэдэн орилж байхад би гэдэг хүн хоёр гараараа бариулаасаа тас зуурчаад ганц ч үг амнаасаа гаргаж чадалгүй газардаж билээ. Хамгийн инээдтэй нь яг муухай царайлчаад унаж явахад зургыг нь аваад буухад нь угаагаад өгдөг юм байна лэ. Би яг сүнс сүүдэр шиг л харагдаж байсан да хэхэ.

Зун болохоор зуслан дээрээ иймэрхүү юм хийчээд л хүн амьтан цуглуулаад баясаж суувал зугаатай л эд байна да.

Funny cartoon

Муу хужааг сайхан чадаж байнаа хэхэ

The Lion & Gazelle

Every morning in Africa, a gazelle awakens. He has only one thought on his mind: To be able to run faster than the fastest lion. If he cannot, then he will be eaten.

Every morning in Africa a lion awakens. He has only one thought on his mind: To be able to run faster than the slowest gazelle. If he cannot, he will die of hunger.

Whether you choose to be a gazelle or a lion is of no consequence. It is enough to know that with the rising of the sun, you must run. And you must run faster than you did yesterday or you will die.
This is the race of life."

- African Proverb -

Asashoryu vs Hakuho

Миний хувьд Аса-г сайн бөх муу хүн гэж боддог. Яагаал гэвэл хангалттай олон мэдээллийн эх үүсвэрээс олон л юм сонсож байлаа. Зарим нь бүүр "Би багадаа аваргад зодуулж явсан азтай эр шүү" ч гэж байх шиг хэхэ. Хамгийн сүүлд жүжигчин Эрдэнэзааныг ухаан алдтал алгадсан ч гэх шиг. Ер нь л олон дөө олон. Харин бөхийн хувьд бол сайн бөх шүү. Монголын нэрийг дуурсгаж яваа аавын хүү.

Харин Мөөеөө аваргын хүүг дэмждэг бөгөөд гэмтэл бэртэл гайгүй бол аварга болох байх. Цаг хугацааны л асуудал. Аварга болоход хамгийн их шавар хаах хүн нь Аса ах нь. Мөн ч олон удаа яс үзэх байхаа да энэ хоёр.

Kiss The Rain

1978-02-15 -нд Seoul-д төрсөн Yiruma хэмээх энэ авяаслаг залуу 2003 онд гаргасан "From The Yellow Room" цомогтоо бидний сонсох дуртай энэ аялгууг зохиосон байна.

How to Keep a Woman Happy

It's not difficult ?
All you have to do is to be:
1. A friend
2. A companion
3. A lover
4. A brother
5. A father
6. A master
7. A chef
8. An electrician
9. A carpenter
10. A plumber
11. A mechanic
12. A decorator
13. A stylist
14. A sexologist
15. A gynecologist
16. A psychologist
17. A pest exterminator
18. A psychiatrist
19. A healer
20. A good listener
21. An organizer
22. A good father
23. Very clean
24. Sympathetic
25. Athletic
26. Warm
27. Attentive
28. Gallant
29. Intelligent
30. Funny
31. Creative
32. Tender
33. Strong
34. Understanding
35. Tolerant
36. Prudent
37. Ambitious
38. Capable
39. Courageous
40. Determined
41. True
42. Dependable
43. Passionate
WITHOUT FORGETTING TO:
44. Give her compliments regularly
45. Love shopping
46. Be honest
47. Be very rich
48. Not stress her out
49. Not look at other girls
AND AT THE SAME TIME, YOU MUST ALSO:
50. Give her lots of attention, but expect little yourself
51. Give her lots of time, especially time for herself
52. Give her lots of space, never worrying about where she goes
IT IS VERY IMPORTANT:
53. Never to forget:
* birthdays
* anniversaries
* arrangements she makes
HOW TO MAKE A MAN HAPPY!!! :
1. Leave him in peace
2. Feed him well.
3. Let him have the remote control.
Men .... what a demanding creature !!!!!!!

Халимаг түмэн эх нутагтаа зорьсон гунигт түүх

Хөөх... анх удаа comment бичигдсэн байхыг хараад сэтгэл баясч бушуухан нөгөө амласан зүйлээ оруулахаар шийдлээ. Өөрөө өөртөө бичээд байгаа ч юм шиг, нэг л тиймэрхүү санагдаад байсан одоо бол урас зориг орж байх шиг :) Баярласан шүү найзаа.

------------------------------------

1771 онд Орос ороныг хатан хаан Катарина удирдаж байх үед Волга мөрний эрэг дээр Халимагийн Монгол аймгуудын удирдагч нар чуулав. Хэдэн зууны турш энэ газар тэдний эзэмшил нутаг байсан авч, бага багаар Орос суурьшигчдад алдсаар байлаа. Халимагууд Түвд, Монголд өргөнөөр тархсан Буддийн шашны Ламайзмын урсгалыг шүтдэг байв. Гэвч залуусыг нь Оросын христийн миссионерүүд эргүүлдэн, шашиндаа элсүүлэхээр чармайх болов. Бүслэгдэж, хавчигдаж, тал нутагтаа дураараа нүүж, сууж чадахаа больсон нь нүүдэлчдийг тэвчихийн аргагүй бухимдуулж байлаа. Хаа сайгүй маргаан, тулаан, тэмцэл өрнөж Халимаг түмэн шаналан түгшив.

Хэдэн шийдэмгий эрчүүд Түвд, Монголыг эрхэндээ оруулаад байсан Манж руу очив. Манжийн хаан зөөлөн засаг, газар нутаг амлав. Түүнчлэн: " та нар нутагтаа ирснээр дураараа нүүж сууж, бурхан шашнаа хэнээс ч айж эмээлгүйгээр чөлөөтэй шүтэх болно" гэж уламжлуулав. Халимаг ноёдод энэ л ганц гарц байв. Тэд гэр бүл, албат иргэд, бүхий л мал сүргээ аваад хуучин нутгаа тэмүүлэн зорихоор тохиров.

Халимагийн хан Манжийн хил хүртэл нүцгэн уудам тал, элчилгүй халуун цөлөөс бүрдэх олон зуун, хэдэн мянган км зам туулах учиртайг түгшингүй тооцоолж байв. Yүнээс гадна тэдний замд алхам бүрт тааралдах эртний өст Башкир, Киргиз болон бусад нүүдэлчин аймгууд дайран довтлох нь тодорхой. Түүнчлэн Орос гүрэн өөрсдийн харьяанаас бүхэл бүтэн нэг үндэстэнг бүхий л мал сүрэгтэй нь цуг зүгээр л тавиад явуулна гэж үгүй, Халимагуудын заналт дайсан Козакуудыг араас нь нэхүүлж, голтой бүхнийг нь хядуулах болно.

Ийм учир хуран цугласан халимаг ноёдод шийд гаргахад тун хүнд байлаа. Тэд өөрсдийн цорын ганц баялаг болох тал дүүрэн бэлчих мал сүргээ бахархан харж, тэдний мөөрөлдөх, майлалдах дууг таашаан сонсоно. Гэвч хэрэв энэ мал сүрэг үгүй болвол Халимаг түмэн хэрхэн амьдрах вэ? Гэр бүрт хашхиралдан, уйлалдах бяцхан үрс нь өсөж томроод хэн болох вэ? Тэдэнд 2 л гарц байлаа: нэг бол хуучин нутгаа зорих эсвэл тэндээ үлдэж үндэстнийхээ хувьд мөхөх.

Хавчилт, шахалтаас залхсан ард түмэн нутгаа хаяж нүүхээр шийдэв. Хүн төрөлхтөний түүхэнд гарсан өөр нэгэн алдартай нүүдэл бол Эксодус, Египетээс гарсан Еврей нарын нүүдэл юм. Мозесийн адилаар Халимагийн удирдагч ард түмнээ уриалан дуудаж, нэг дүгээр сарын эхээр Волга мөрний эргээс хөдөлжээ.

Баруун Халмагчууд тохирсон дохиог сонсоогүй юу эсвэл гол гаталж чадсангүй юу мөрний нөгөө эрэгт үлдэж хоцорчээ. Хожим тэд Каспийн тэнгисийн орчим суурьшсан юм. Оросын хувьсгалаар цагаан хаанд үнэнч байж, түүнийг дэмжсэнийхээ шийтгэлийг хатуу ширүүнээр амсчээ. Дэлхийн хоёр дугаар дайны үеээр ч тэднийг олноор нь устгажээ. Америкийн Нью Жерси болон бусад газар дүрвэгч Халимагууд цөөн тоогоор амьдарч байна. Мөн Оросын холбооны улсад Халимагийн улс оршин буй.

Зүүн Халимагчууд 300000 иргэдээ аван алс хол орших уугуул нутгаа зорин босов.Бэлтгэлээ сайтар базаасан байв. Халимагийн морьтон баатрууд дайран байлдах-, болон хамгаалан дагалдах- ангиудад хуваагдаж үүргээ хурдан, гавшгай, найдвартай биелүүлж байв. Ачаа хөсөг, эмэгтэйчүүл хүүхдүүдийг суулгасан уртаас урт тэмээн жингийн цувааг зарим нь хамгаалж байхад, бусад нь буу, сум хүрэх зайд явж гадны довтолгоог хамгаалан байлдаж байв. Оросуудаас зугтаж буйг нь саатуулах гэсэн хэн бүхнийг урьдаас нь довтолж устган сөнөөхөөр шилмэл эрчүүдээс бүрдсэн тусгай анги ч байгуулав.

Арын хамгаалалтынхан ард хоцорсон бүх өвөлжөө, хээрын сууц, жижиг тосгодыг галдан шатааж үгүй хийв. 25000 квадрат км газарт нэг шөнийн дотор бөөн түймэр асчээ.

Энэ мөчийг хүртэл Оросын харуулынхан Халимагуудын их нүүдлийн талаар юу ч мэдээгүй байв. Сандарч мэгдсэн Астраханы амбан захирагч чарга хөллөн энэ тухай мэдэгдэхээр биечлэн умардыг зорин хөдлөв. тэр өдөрт 300 майл газарыг туулан давхисаар, туйлдаа хүрч ядарсан амьтан хатан хааныхаа өмнө очжээ. Тэгээд эцсийн хүчээ шавхан байж хатан хаандаа бүхэл бүтэн нэг үндэстэн ганцхан шөнийн дотор зугтаад явчихсан итгэхийн аргагүй мэдээг хүргэжээ. Тэр дор нь хатан хаан генералуудаа цуглуулж, их цэрэг авч халимагийн хойноос мөрдөн хөөх, ямар ч үнээр хамаагүй нүүдлийг зогсоох, дүрвэгсдийг баривчлах, эсэргүүцвэл устгах тушаал өгчээ.

Зүүн тийш 500 орчим километрт Козакуудын амьдардаг Яик гол урсаж байв. Тэдгээр козакууд Халимагуудтай ихээхэн тулалддаг, өширхөж хонзогносон дайснууд нь байлаа. Халимагийн Хан харьяат ардаа улам шавдуулан урагшлуулсаар Яик гол хүрэв. Гэвч тоолшгүй олон хонь, бог мал явдал даахгүй хоцорч, үхэж үрэгджээ. Голын эрэг дээр ширүүн тулаан болж Козакууд 9000 Халимагийн амийг авав.

Козакууд жаахан амсхийж байгаад нүүдлийг гүйцэн очиж, Туркай гол хүрэх замыг нь хааж болох байв. Иймээс халимагуудад аль болох хурдан цааш хөдлөхөөс өөр арга байсангүй. Нүүдэл цааш хөдлөөд нэг өдөр болов уу үгүй юу маш ширүүн цасан шуурга эхэлж, нүүр нүдгүй цас, мөс, хүйтэн жавар шавхуурдаж эхлэв. Мал сүргээс ихэнхи нь осгож, үхэрнүүд нь цасанд шигдээд толгойгоо даахгүй унаж үлдэв. Халимагууд түр буудаллаж, үлдсэн хэдэн үхрээ алж, махны нөөц бэлтгэж авлаа.

Цас хөлдөж, гадарга дээгүүр нь морь тэмээ явж чадахаар болмогц нүүдэлчин олон шамдан хөдлөв. Морь малын туурай хага үсэрч, явдал нь саарна. Орхигдсон мал, агт морьдыг зовлонтой, удаан, аймшигт үхэл хүлээх.

Туркай гол хүрэх замд нэгэн том даваа (уул) байлаа. Тэр давааг Козакуудаас арай чүү түрүүлэн давж чадав. Халимагуудын чанх ардаас Оросын арми, дайсагнасан Башкир, Киргизийн болон бусад аймгуудын нэгдсэн цэрэг ойрхон нэхэж байв. өөр нэг Оросын цэргийн нэгтгэл Козакуудын хамтаар Туркай гол хүрэх замыг нь амдан тосож байлдахаар хөдлөв. Халимагууд Туркай гол хүртэл 2000 гаруй км газрыг туулж чадах эсэх нь замд тааралдах бусад голын гарам газрыг гарах аргагүй болгосон байх вий шалтгаалж байлаа.

Эцэс төгсгөлгүй мэт зовлон шаналалаар дүүрэн үхлийн гэмээр цуваа чадах чинээгээрээн урагшилсаар. Шөнөдөө хөлдөж хоносон нялхсаа эхчүүл нь орхиж явахаас өөр аргагүй. Хар тэнхээгээ барсан настайчуул нүүдлийн хурдыг дааж чадахгүй үлдэцгээнэ. Тэд орхин одож буй нүүдлийн цувааны ардаас гунигтайгаар харж их цасан дунд бөртийсөөр сууж хоцроно. өвгөчүүл нь нялх ач нартаа дулаан дахаа үлдээж, салах ёс гүйцэтгэнэ. Тэднийг алгуурхан хөлдөх аймшигт үхэл хүлээж байлаа. Зарим настай эмгэчүүл үхсэн үхрийн сэг тэврэн дулаацахыг оролдож, гунигт төгсгөлтэйгээ үл эвлэрэн тэмцэнэ. Шархагдагсад, сул доройтнуудаа ч гэсэн хувь заяанд нь даатгаад орхихоос өөр аргагүй болов. Гэхдээ тэднийг аль болох аврахыг хичээж байсан аж. Бүлтэй, чадалтай эрчүүд нь эмээлийнхээ бүүрэгнээс бусдынхаа морийг уяах, өвчтнөө дүүрэх, сундлах зэргээр хоёроороо явах аргагүй болох эцсийн мөч хүртэл зүтгэж байлаа. Галгүй, идэш уушгүй болсон нэгэн нь осгох нь алхам бүрт. Шөнө нойрондоо хэт автах юм бол үүрээр хэзээ ч дахин сэрэхээргүй болно. Энэ бол хэлэхийн аргагүй аймшигт нүүдэл байлаа. Арайхийж хавар болж дулаарсан ч үлдсэн хүмүүсийг Туркай гол хүрэхээс хамаагүй өмнө дайснууд гүйцэж ирэв. Жижиг тулаанууд байнга ар араасаа цувран үргэлжилнэ. Сүүлдээ дайснууд хаанаас дайраад байгаа нь мэдэгдэхээ больж, учир замбараагаа алдмой.

Гол гатлах гэж буй Халимагууд бол үнэхээр дарлагдаж зовсон зугтагсад болж хувирсан байлаа. Урьд нь тэд баяр баясгалангаар дүүрэн, элбэг хангалуун амьдарч, тарга сайтай үхэр сүргээ бэлчээж, Монгол эрийн шүтээн болсон эмнэг сайн адуу морьдоо сургаж унадаг хийморлог ард түмэн байв. Аз жаргалтай, сайн явсан цагтаа тэд тэмээг голсхийж, нэг их тоодоггүй байлаа. Гэвч зугтаж явахад нь голсон тэмээ голд орж, тэдний ганц найдвар нь болов. Ясандаа тултал турж эцсэн ч хэдэн тэмээ нь л нүүдлийн бэрхийг нугалж байлаа.

Хүүхэд, хөгшид нь үхэж, залуу эрчүүд олноороо тулаанд эрсдсэн тул нүүдлийн цуваа чимээ аниргүй, тун чиг дүнсгэр. Чимээгүй гунигийг дайсны зэрлэг довтолгоо л үе үе тасалдуулна. Анх гарсан хүмүүсийн гуравны нэг нь үгүй болжээ. Yлдсэн хүмүүс ясан дээр нөмөрсөн арьс болтлоо турж эцжээ. Дайснаас урьтсан мөч бүхнээ ашиглан, үлдсэн хэдэн маландаа шинэ ногоо идүүлж, хүн малгүй тэнхэрч авахыг хичээж байв.

Голын эрэг рүү дөхөх тусам тэднийг устгах тушаалтай дайснууд нь ч алхам бүрээр ойртсоор байсан тул алгуурлаж болохгүй байж. Голын гарамыг нүүдлийн цувааны сүүлч дөнгөж гатламагц тэртээ их талд аймшигтай тоос босч, тэнгэр харанхуйлав. энэ бол Орос, Козак, Киргиз, Башкирийн их цэргийн морьдын тоос биз. Халимагууд өдийг хүртэл 3,000 илүү км замыг туулаад байв, гэвч Монголын хил хүртэл дахиад энэ хэрийн зам үлдээд байлаа.

Хүлээж байснаар хамгийн аймшигтай таамаглал үнэн болов. Орос цэргийн давших хурд хэтэрхий удаан байна гэж тэсэж ядсан Башкир, Киргизүүд урагши түрүүлэн гарч Халимагуудыг гүйцэж довтлов. Халимагийн хан эцсийн хүчээ шавхан байж, цэргээ засаж тосон байлдав. Долоо хоног өдөр шөнөгүй зууралдан, асар их цус асгаруулан тулалдсаны эцэст Киргизүүдийг ялж, Башкир, Козак тэргүүтнийг дутаалгав.

Гэвч дайснууд нь дахиж хүчээ зузаатгаад эргэж дайрах нь дэндүү тодорхой. Ядарч туйлдсан Халимагуудын ихэнхи нь бууж өгөхөд бэлэн байлаа. Зугтах санааг гаргаж, бүгдийг удирдсан Уваши Хунтайж бүх хариуцлагийг өөр дээрээ хүлээж, Цагаан Хаанд очоод шийтгүүлье харин ард түмнийг минь битгий алаач гэж гуйяа. Халимагийн баатарлаг гавьяаг тоочвол хатан хаан Катарина өршөөх нь гарцаагүй гэв. Гэвч Цэвэгдорж энэ хүртэл зугтлаа, үр дүнг нь үзье, эцсээ хүртэл тэмцье гэж ятгав. Тэр дороо аймгуудын ахлагч нарын хурилдаан болов. Ноён бүр үгээ хэлэв. Цөхөрч туйлдсан тэд зовлон зүдүүрээ мартан байж Монгол хурилдаан хийх ёс жаягаа гүйцэтгэв. Зөвлөлдсөний эцэст : Хэдий Оросын хатан хаан өршөөж тун магадгүй гэлээ Башкирууд биднийг яавч зүгээр орхихгүй. иймээс цааш зугтья гэсэн санал давамгайлав.

Энэ шийдвэрээ гаргамагцаа асар хурдан хэрэгжүүлж эхлэв. Дорно зүгийг зорин үтэр түргэн хөдлөв. Тэдний өмнө их цөл дурайн угтаж байлаа. Аль хэдийн зун болсон тул тэнд халуу шатна гэж тоймгүй. Хэдхэн сарын өмнө хөлдөж үхэх аюулаас арайхийж мултарсан нүүдэлчдээс олон нь хэт халуунд амиа алдав. Морь малын тамир тасран унаж байв. Цангах, харангадах нь хамгийн аймшигтай, зовиуртай тарчилгаан болж, ойр орчим орших бүх худаг, шавар шалбааг, гол горхийг өлсөж ядарсан мянга мянган зугтагсад дусал ч үлдээлгүй шимж соров.

Халимагуудыг жаахан амсхийж болохуйц гайгүй газар хүрмэгц л Башкирууд улайран довтолж байлаа. Башкирууд тэднийг бүрэн бүсэлжээ. Халимаг эрчүүд зэр зэвсэг, сум зэрэг байдгаа бараад, бүх хутга сэлмээ хугартал тэмцсэний дараа дайснуудаа ноцон барьж хурц шүднүүдээ шигтгэн тас хазаж, тасар татаж явав.

Волга мөрний эрэг дээрээ баяр хөөртэй эхэлсэн нүүдлээс бүтэн найман сарын дараа буюу ес дүгээр сарын дундуур Халимагууд Тэнгэр нууранд хүрч, Манж гүрний хил дээр ирэв. Нуурын эрэг дээр зүрх шимшрэм явдал болов. Их цөлийг арайхийж туулсан морь мал, хүмүүс бүгд хүйтэн ус руу ухаан жолоогүй дайрцгаав. Замдаа бие биенээ унаган дарав. Халимагуудыг усанд хүрэв үү үгүй юу Башкирууд араас нь дайран оров. Башкирууд энэ удаа цуснаас илүү усанд улганасан шунаж байв. Башкир дайчид хатаж омголтсон уруулаа усанд дүрж, цангаагаа гаргангуутаа сэлмээ шүүрэн уснаас дөнгөж цухуйх улаан залаат малгай бүхий толгойнуудыг тас цавчиж эхлэв. Алхам бүрт гардан тулаан өрнөж, Халимагууд нуурын гүн рүү шахагдаж эхлэв. өчнөөн их мөрөөсөл болсон усандаа олон хүн живж үхэв.

Золоор Манжийн хааны Монгол цэргүүд ойр байв. Тэд дайран ирж чөтгөр, шуламын Башкируудыг хиартал цохиж цөл рүү буцааж хөөлөө. Халимагууд ингэж аюулгүй байдалд оржээ. Манжийн хаан тэдэнд Идшийн голд нутаг зааж өгч суулгав. Нутгаа тэмцэж нүүсэн Халимаг түмнээс гуравны нэг хүрэхтэй, үгүйтэй нь л 6000 гаруй км урттай тамын аялалаас амьтай, голтой төдий тэсэж гарсан байлаа. 300000 Халимагуудаас 200000 аас илүү нь нүүдлийн замд үрэгдсэн гэсэн үг ээ.

Энэ аймшигт түүх бол талын зоригт нүүдэлчид эрх чөлөөнийхөө төлөө бүхэл бүтэн тивийг цусаараа хэмжиж, алд газар бүрт нь амь биеэрээн золиос төлж чаддагийг харуулах бөлгөө.

Багийн хөгтэй явдал

Би 3 дүүтэй бөгөөд нээх айхтар олон насны зөрүү байхгүй тул одоо бараг л үе тэнгийн найзууд шиг л байдаг. Ахаа эгчээ энээ тэрээ гээд гүйлдээд байхгүй ч бүгд хэн нь хэн бэ гэдгээ сайн мэдэцгээдэг. Бага байхад харин хэдхэн насны зөрүү харахад л мэдэгддэг байж, би гэж нэг том ах :)

Намайг цэцэрлэгт явдаг байхад манай 2 дүү цэцэрлэгт, нэг нь яслид явдаг байлаа. Би гурвууланг нь гараасаа хөтлөөд л анги ангид хүргэн өгдөг байлаа. Өөрийгөө их л том ах гэж санан бүхнийг хийх, чадах хүслээр дүүрэн гүйж явсан байх да чааваас

Нэг удаа аав ээж 2 орой нь яваад маргааш өдөр нь ирэх чухал ажилтай боллоо. Би өглөө эртлэн босч дүү нараа хүргэх газарт нь хүргэж хийдэг ажлаа хийхээр боллоо. Хамгийн хүндрэлтэй асуудал нь би цаг мэдэж амжаагүй байсан бөгөөд аав ээж их л чухал зааж байна аа. Урт зүү нь минутыг заадаг, 60 минут 1 цагтай тэнцдэг .... гээд л баахан юм хэлж байснаа гарахынхаа өмнө "Ингэхэд нээрээ манай цаг 5 минутаар хоцорч яваа шүү. Цагын зүүгээ 5-аар ургашлуулаад хардиймшүү. Гэхдээ өглөө явах цаг чинь болохоор хажуу айлын хүн гаднаас чинь онгойлгоод та нарыг хүргээд өгнөө" гэж байна. за л гэлээ.

Маш том хариуцлага өөр дээр нь ирсэн тул 3 дүүгээ сайхан гэгч нь унтуулчаад л нойр ч сайн хүр өгдөггүй хөрвөөж ингэсхийж байгаад л унтаад өглөө. Нэг сэрээд цагаа харлаа, аав ээжийн зөвлөгөөг дагаад нөгөө зүүг нь 5-аар урагшлуулсан чинь яалт ч байхгүй босох цаг болжээ. Нөгөө хэдийгээ босгоод л нүүр гарыг нь угааж өгөөд л хувцас хунарыг нь өмсүүлчээд л үүдэндээ очоод зогслоо. Нөгөө айлын хүн гаднаас онгойлгох ёстой.. яасийн болоо.. байдгүйээ.. нилээд хэдэн минут боллоо.. нөгөө хэд маань уйлах нь уйлаад л байдал хэцүүдэж байна. Том ах нь юм болохоор аргалаад л зогсоолгоод байлаа. Малгай ороолттой тэд хөлс нь гоожоод л ... сүүлдээ нэг нэгээрээ давсанд явж эхэллээ. Нэг мэдсэн чинь, би өөрөө сайхан унтаал өгсөн байлаа.

Гэнэт хаалга онгойх дуугаар сэрлээ. Айлын хүн орж ирээд биднийг хараад гайхаад зогсож байв. Хувцас хунараа өмсчөөд үүдэндээ нохойн гөлөг шиг овооролдоод унтаж байсан болохоор аргагүй бизээ. Дүү нараа хүргэж өгөөд өөрөө ангидаа очлоо.

Орой айлын хүн болсон явдлыг аав ээж хоёрт ярьж өглөө. Тэд элгээ дараад л инээлдээд байв. Бид хэд яахав наана нь худлаа баясч гүйлдээд л... Хамгийн гол учир нь би минутын зүүг биш цагийн зүүг 5-аар урагшлуулсан байв.

Одоо эргээд санахад их л хөгжилтэй сайхан дурсамж юм да.